Bakan Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Sağlık Bakanlığının 2024 yılı bütçesi sunumunu yaptı ve milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Sunumda Sağlık Bakan Yardımcıları ve üst düzey bürokratlar da hazır bulundu.
Koca, yaptığı sunumda, Bakanlığa bağlı 977'si hastane, 8 bin 157'si aile sağlığı merkezi ve farklı işlevleri olan kurumlarla yaklaşık 15 bin sağlık kurumu olduğunu ifade eden Koca, "Bakanlığımıza bağlı hastanelerde yatak sayısı 171 bin 932'ye yükselmiştir. Fakat tek başarı bu değildir; nitelikli yatak oranını yaklaşık 13 kat artırarak yüzde 6'dan yüzde 81'e çıkarmış durumdayız" diye konuştu.
"Toplam hekim sayımız yeni atamalarımızla 205 bini geçti"
Yeni atamalarla toplam hekim sayısının 205 bini geçtiğini aktaran Koca, bu hekimlerin 104 bininin uzman olduğunu kaydetti.
Toplam sağlık personeli sayısının 1 milyon 420 bin kişiye ulaştığını hatırlatan Koca, “Sadece 2023'te Sağlık Bakanlığı tesislerinde 113 bin 783 yeni kişi göreve başlamıştır. Adına 'Beyaz Reform' dediğimiz kapsamlı reform paketi sayesinde, hekimlerimizin kamuya dönme talebi çoğu kişinin ummadığı şekilde artmıştır. Hemşire ve ebe sayımız bugün için 310 bine ulaşmıştır” dedi.
OECD'nin her yıl güncellediği sağlık verilerine göre, Türkiye'nin, yaptığı sağlık harcamasına oranla sağlık hizmetlerinden en üst seviyede memnuniyet elde eden ülke olmaya devam ettiğini söyleyen Koca, 2002'den bu yana temel sağlık göstergelerinde önemli düzeyde ilerleme kaydedildiğini, bebek ve anne ölümlerinin önemli ölçüde azaltıldığını kaydetti.
Deprem bölgesinden 51 bin 665 hasta, yaralı nakli
Koca, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin meydana geldiği gece bakanlığın tüm birimlerinin koordine olduğunu, hızla deprem bölgesine hareket edildiğini anlatarak, "Depremin ilk gününden itibaren 11 ilimizde 1810 ambulans, 245 UMKE aracı, 16 hava ambulansı, toplam 15 bin 883 UMKE ve acil sağlık personelimiz ile vatandaşımıza sağlık hizmetine koştuk. Bilinen en büyük hasta nakli operasyonunu gerçekleştirdik. Hava, kara ve deniz yolu ile toplam 51 bin 665 hastamızı, yaralımızı deprem bölgesinden ülkemizin dört bir yanındaki hastanelerimize naklettik" ifadelerini kullandı.
Deprem bölgesindeki illerde birinci basamak sağlık hizmetleri, köy taramaları, bebek ve çocuk izlemleri, çevre sağlığı ve sürveyans çalışmalarının aralıksız sürdürüldüğünü, bölgede hiçbir salgın hastalığın yaşanmadığını dile getiren Koca, 57 günde inşaatını tamamlayarak depremin 105'inci gününde açılan Hatay Defne Devlet Hastanesi'nin yanında bölgeye kazandırılan ve inşaatına başlanan hastanelerle depremin yaralarını sarmaya devam ettiklerini vurguladı.
Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş'ta şehir hastaneleri yapılacak
Samandağ Devlet Hastanesi, Arsuz Devlet Hastanesi, Hassa Devlet Hastanesi ve Belen Devlet Hastanesi'ni bu dönemde hizmete açtıklarını anımsatan Koca, "İskenderun Devlet Hastanesi de hizmete hazır durumda, 2 hafta içinde burayı da hizmete açmış olacağız. Hatay- Antakya, Erzin, Altınözü, Payas, Gaziantep-Oğuzeli, Nurdağı, Kahramanmaraş-Merkez, Nurhak, Türkoğlu ve Adıyaman Çelikhan'da toplam 1588 yatak kapasitesine sahip 10 acil durum hastanelerimizle Mart 2024 tarihi itibarıyla vatandaşlarımıza hizmet sunmayı hedefliyoruz. Bununla birlikte Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş illerimizde de şehir hastaneleri yapmak için proje çalışmalarına başladık" şeklinde konuştu.
"Kovid-19 her geçen gün doğaya yeniliyor"
Kovid-19 salgınından edinilen tecrübenin önemine de işaret eden Koca, "Gelinen noktada, başta Eris varyantı olmak üzere yeni mutasyonların, virüsün ortaya çıktığı ilk döneme kıyasla hasta yapıcı özelliğinin artık çok az olduğunu biliyoruz. Kovid-19 her geçen gün doğaya yeniliyor ve hayat devam ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
"8 bin 855 hekimimiz açıktan atamayla kamuya döndü"
Beyaz Reform çalışmalarına ilişkin konuşan Bakan Koca, "Bu adımları takiben geçen 1 yıllık sürede Beyaz Kod sayısı 1 milyon başvuruda ortalama 23'ten 17'ye düştü. Geçen ay yine bu sayı 1 milyonda 12'ye indi. Yapılan düzenlemeler sayesinde, bakanlığımıza bağlı sağlık kurumları artık daha cazip bulunduğu için 8 bin 855 hekimimiz açıktan atamayla kamuya döndü. 32 bin ilave tıbbi sekreter istihdamı ile hekimlerin hastalarına daha fazla ve daha nitelikli zaman ayırmalarını sağladık."
"Gri Kod uygulamasını pilot olarak başlattık"
Sağlık çalışanları üzerinde baskı oluşturan şiddet endişesi ve şiddet olaylarına karşı çıkarılan yasaların yanında yeni tedbirler alındığını da bildiren Koca, şöyle devam etti:
"Sağlıkta Şiddete Karşı Eylem Planı'nı hazırladık. Şiddet riski karşısında önceden önlem almak üzere Gri Kod uygulamasını pilot olarak başlattık, Gri Kod Acil Çağrı Mobil Uygulaması pilot uygulamada devreye alındı."
"Toplam yatak kapasitesi 15 bini bulan 12 şehir hastanemizin yapımı sürüyor"
Koca, son 20 yılda 757 hastane binasını, 2 bin 753 birinci basamak sağlık tesisini tamamlayarak hizmete sunduklarını belirterek, Aile Sağlığı Merkezi, Sağlıklı Hayat Merkezi ve Toplum Sağlığı Merkezi gibi toplam 1070 birinci basamak yatırımının devam ettiğini söyledi.
İnşaatı devam eden 144, ihale aşamasında 73, proje ve arsa aşamasında 195 olmak üzere toplamda 412 hastane yatırımının bulunduğunu dile getiren Koca, "Önümüzdeki yıl için 55'i hastane olmak üzere toplam 150 yeni sağlık tesisinin açılışını yapacağız. Şehir hastanelerimizi Sağlık Akademisi çatısı altında akademik yapıya kavuşturma çalışmalarımız devam ediyor" ifadesini kullandı.
Bu yıl kamu özel işbirliği modeliyle Kocaeli, İzmir ve Gaziantep şehir hastanelerinin yapımının tamamlanmasıyla, 17 şehir hastanesinin 28 bin yatak kapasitesiyle sağlık hizmeti vermeye başladığına dikkati çeken Koca, “Toplam yatak kapasitesi 15 bini bulan 12 şehir hastanemizin yapımı ise devam etmektedir" diye konuştu.
Aile diş hekimliği ülke genelinde yaygınlaştırılacak
27 binden fazla birimde aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı ile ülke genelinde 8 bini aşkın noktada vatandaşların sağlığını korumak ve geliştirmek için hizmet verdiklerini ifade eden Koca, "2022 yılına göre aile hekimliğinde muayene sayımız yüzde 31 oranında arttı. Yakın zamanda hızla tüm ülkeye yaygınlaştıracağımız aile diş hekimliği uygulamamız ile vatandaşlarımızın ağız ve diş sağlığını koruma konusunda önemli bir adım atmış olacağız." dedi.
Aşılama konusunda ısrarlı politikayı sürdürme kararlılığında olduklarını dile getiren Koca, "Nüfus büyüklüğüne oranla aşılama başarısında dünyadaki liderliğimizi koruyoruz" ifadelerini kullandı.
Koca, Aralık 2021 itibarıyla başlatılan "Evlilik Öncesi SMA Taşıyıcı Tarama Programı" çerçevesinde 1 milyon 100 bini aşkın kişiye tarama yapıldığı bilgisini verdi.
Yenidoğan tarama programına SMA'yı da eklediklerini bildiren Koca, bugüne kadar 1 milyon 400 bin bebeğin taramadan geçirildiğini belirtti.
Koca, bağımlılıkla mücadelenin aynı hızla devam ettiğini aktararak, Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon Projesi kapsamında hizmet veren BAHAR merkezlerinin ardı sıra hizmete açıldığını söyledi.
Acil sağlık hizmetleri istasyonu sayısının 3 bin 393'e, ambulans sayısının ise 5 bin 986'ya ulaştığını anlatan Koca, bu yıl içinde 5 milyon hastanın naklini gerçekleştirdiklerini kaydetti.
"Kök hücre ürünlerini yurt içinden karşılama oranımız yüzde 90"
2023 yılının 8 ayında 3 bin 75 hastaya uzaktan sağlık kurulu raporu düzenlenmesini sağladıklarını dile getiren Koca, "Engelli olmaları, yaşlı ve kronik hastalıkları nedeniyle eve, yatağa ve cihaza bağımlı olan vatandaşlarımızın, ihtiyaç duydukları tıbbi hizmetlere erişimlerini kolaylaştırıyoruz. Yeni kurulan Sağlıklı Yaş Alma Merkezleri, 3 ay gibi kısa bir sürede 69 ilimizde 464 sağlık tesisinde faaliyete başladı. Yıl sonuna kadar, 81 ilde hizmete ihtiyaç duyan 80 yaş ve üstü büyüklerimize bu imkanı sunmayı hedefliyoruz. Organ bağışını artırmaya yönelik çalışmalarımız sürerken bir yandan da bağışlanan donör organlarının kullanım oranının artırılması amacıyla çeşitli projeler üzerinde çalışıyoruz.
Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi, faaliyete geçtiği 2015 yılından bugüne kadar gönüllü bağışçı sayısını 1 milyonun üzerine çıkardı. Ülkemizde nakil olan hastaların kök hücre ürünlerini yurt içinden karşılama oranımız yüzde 90'dır."
Koca, 2023-2028 yıllarını kapsayan Nadir Hastalıklar Sağlık Strateji Belgesi ve Eylem Planı çerçevesinde, Çok Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sağlığı Hizmet Merkezleri açmaya başladıklarını belirterek, interaktif video temelli otizm taraması kapsamında 2 milyon 381 bin çocuğa ulaştıklarını bildirdi.
Türkiye'nin sağlık sistemini ve uluslararası sağlık hizmeti veren tüm kuruluşlarını, "HealthTürkiye" markası ile daha güçlü bir şekilde dünyaya tanıttıklarını anlatan Koca, "Dostluk hastanelerimizle her zaman ihtiyacı olanın yanındayız. İnsani yardım hastanelerimiz bölge halkının yaralarını sarmaya devam ediyor.
Bakan Koca, e-Nabız kişisel sağlık kaydını 72 milyondan fazla vatandaşın kullandığını anlatarak, birçok dijital uygulamaya ilave olarak Gri Kod Acil Çağrı uygulamasını da pilot olarak başlattıklarını anımsattı.
"İlaçların kutu bazında yüzde 90'ını ülkemizde üretiyoruz"
Bakanlığın bağlı kuruluşu olan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun (TİTCK), Ekim 2023 itibarıyla Dünya Sağlık Örgütünün ölçütlere uygunluğunu onayladığı Ulusal İlaç Otoriteleri arasındaki yerini aldığını aktaran Koca, bu gelişmeyle Türkiye'de üretilen aşıların, Dünya Sağlık Örgütünün onayladığı ürün listelerine girebilmesinin önünün açıldığını belirtti.
TİTCK'nın Uluslararası İlaç Denetim Birliğine üye olmasıyla birlikte, Türkiye'de ilaç üretimi yapan tesislerin uluslararası alanda da tescillenmiş olacağına işaret eden Koca, "Bu üyelikle, ilaç ihracatımızın artması ve ülkemizde üretilen ilaçların dünya pazarına açılmasının önündeki teknik engellerin ortadan kaldırılmasında oldukça önemli bir adım atılmıştır. Vatandaşlarımız tarafından kullanılan ilaçların kutu bazında yüzde 90'ını, değer bazında ise yaklaşık yüzde 57'sini ülkemizde üretiyoruz. Tıbbi cihaz sektöründe ihracat miktarımızı artırmak amacıyla çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. 2023 yılının ilk 6 ayında ülkemizin ihracatına 604 milyon dolar katkı sağladık.
Tıbbi cihaz sektöründe son 5 yılda tıbbi cihaz işletme sayısı yüzde 70'den fazla artmış, yaklaşık 13 bin olan işletme sayısı 23 binin üzerine çıkmıştır. Bakanlığımızın bağlı kuruşlarından biri olan Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) sağlık bilimleri ve teknolojileri alanında yerlileşme ve millileşme kapsamında yenilikçi çalışmalara öncülük etmekte, araştırmacılarına bilimsel, teknik ve mali destek sağlamaktadır."
"Bağışıklama programımızdaki aşıların yüzde 86'sı Hıfzıssıhha'da üretilecek"
Sağlık bilim ve teknolojilerinde daha ileriye gidebilmek için TÜSEB tarafından 847 AR-GE Projesi'nin 356 milyon TL bütçe ile desteklendiğini belirten Koca, "Geçen yıl müjdesini verdiğim Hıfzıssıhha Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezinin inşası devam ediyor. Hıfzıssıhha faaliyete geçtikten sonra aşı ve biyoteknolojik ürün çalışmalarımız daha da hızlanacak. Bağışıklama programımızdaki aşıların yüzde 86'sı Hıfzıssıhha'da üretilecek" bilgisini verdi.
Sağlık alanındaki reformlar kapsamında hizmete giren şehir hastanelerinin, uluslararası tanınırlığı olan birer eğitim, araştırma ve sağlık araştırmaları üssü olacağını belirten Koca, "Ankara'da proje çalışmalarına başladığımız 480 diş üniteli Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, alanında dünyanın en kapsamlı ağız ve diş sağlığı tesisi olmaya aday bir yapıya sahip olacak. Bununla birlikte İstanbul ve İzmir illerimizde ağız ve diş sağlığı eğitim ve araştırma hastaneleri kurulması için de planlamalarımızı yapıyoruz." dedi. Koca, sözlerine şöyle devam etti:
"Nadir Hastalıklarla ilgili SMA, Duchenne Muskuler Distrofi, ALS ve diğer nöromüsküler hastalıkları olan insanlarımız, yavrularımız için nöromüsküler hastalıklar hizmet birimlerini ülke genelinde yaygınlaştırdıktan ve Nadir Hastalıklar Ulusal Kayıt Sistemi'ni hayata geçirdikten sonra şimdi de Hücre ve Gen Terapisi Hastanesini kuruyoruz. Bu haber, öyle sanıyorum ki büyük umutlar içeren bir haberdir.
Stratejik öneme sahip, yerli ve milli aşı, ilaç ve tanı kit üretiminde altyapı sağlayacak Ulusal Genetik Veri tabanını kurarak hayata geçiriyoruz. Doğrudan vatandaşımıza yönelik yapay zeka destekli sağlık uygulamaları ile hastalara kendi durumlarını daha yakından izleme ve yönetme imkanı sağlayacağız."