Sayısı:52
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması
Genel Müdürlüğü
ANKARA
Sayı : B100AÇS0140000-5090-
Konu : İshalli Hastalıkların Kontrolü
...............VALİLİĞİNE
(Sağlık Müdürlüğü)
GENELGE
2004 / 52
Bilindiği üzere, ülkemizdeki bebek ve çocuk ölümleri nedenleri arasında önemli bir yer tutan ishale bağlı ölümleri azaltmak amacı ile, Bakanlığımız 1986 yılından beri ülke genelinde İshalli Hastalıkların Kontrolü Programını yürütmektedir.
Geçen süre içerisinde pek çok ilerlemeler kaydedilmiştir. İshal ölümleri çocuk ölümleri içerisinde ikinci sıradan yedinci sıraya gerilemiştir (DİE 1999 Ölüm İstatistikleri). Ağızdan sıvı tedavisi oranı %55.9’a , günlük sıvı arttırma oranı %59.5’e yükselmiştir (TNSA 1998). Ancak bu yeterli bir gelişme olarak değerlendirilmemelidir. Çağdaş sağlık düzeyini yakalamaya çalışan ülkemizde, ishale bağlı veya ishal sonucu oluşan komplikasyonlardan ölümlerin çok daha az olması gerekmektedir.
Tüm bu nedenler göz önüne alınarak, 2003 yılında 81 ilden çocuk sağlığı hizmetlerinden sorumlu müdür yardımcıları ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması şube müdürlerinin katılımıyla Ankara, İzmir ve Gaziantep illerinde modül eğitimleri yapılmıştır. Söz konusu eğitime katılanlardan illerinde sağlık personelinin ishalin önlenmesi ve ishalde ağızdan sıvı tedavisi eğitimine ağırlık vermeleri, ayrıca halkın konuya duyarlı hale getirilmesi amacıyla halk eğitimleri yapmaları istenmiştir.
Bu yıl da, özellikle ishal mevsimi öncesi, ishal eğitimine katılan personel ile il eğitim ekibi işbirliğinde illerde sağlık personelinin konu hakkındaki eğitimlerinin gerçekleştirilmesi, halk eğitimlerinde ise ishalin önlenmesi, ağızdan sıvı tedavisi konularının tüm anne-babalar ve diğer aile bireylerinin çok iyi bilmeleri açısından da, çeşitli sektörlerle işbirliğine gidilerek konunun gündemde tutulması gerekmektedir.
Ayrıca, programın temel politikaları arasında ‘’ücretsiz tedavi’’ yer almaktadır. Bu kapsamda Bakanlığımıza bağlı sağlık kuruluşlarında 0-5 yaş grubu çocuklardaki ishalli hastalıklarda olabilecek dehidratasyonunu önlemek üzere ücretsiz oral rehidratasyon paketi (ORS) desteği sağlanmaktadır. Bu hem tedavi şansını arttırmakta, hem de bireylerin sağlık kuruluşlarını kullanımını arttırmaktadır. Bu nedenle tüm sağlık kuruluşlarında ORS paketi ile ishal değerlendirme şemasının bulunması, çocuk ölümlerini azaltmayı amaçlayan programın başarısını olumlu etkileyecektir.
Ülke genelinde yürütülen İshalli Hastalıkların Kontrolü Programı hakkında çalışan sağlık personelinin bilgilendirilmesi ve doğru uygulamaların sürdürülmesi için bilgilerinizi ve gereği için ilgililere emirlerinizi rica ederim.
Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR
Müsteşar