T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı
SAYI:B100KSD0000071/3800
KONU:HİE ve Halk Eğitim Programları
................................ VALİLİĞİ
(İl Sağlık Müdürlüğü’ne)
Kanser dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sağlık sorunu olup, öldürücülüğü yanında, sakatlıklar, ekonomik ve iş gücü kayıpları yönüyle gündemdeki yerini korumaktadır. Sebebi bilinen ölümler sıralamasında 2.sırada yer almaktadır.
Aralık 2001’de Bakanlıkça "HERKESE SAĞLIK Türkiye’nin Hedef ve Stratejileri" kitabı yayınlanmış olup, Başkanlığımız belirlenen hedef ve stratejiler doğrultusunda çalışmalarına başlamıştır. Bu hedef ve Stratejiler:
HEDEF 2: 2020 yılına kadar, toplum sağlığı açısından önemli bulaşıcı olmayan hastalıkların sıklığını ve bunlara bağlı erken ölüm, sakatlık ve işgörememezliği azaltarak yaşam kalitesini yükseltmek.
2.3. 2020 yılına kadar, 65 yaş altı nüfusta tün vücut kanserlerini %10, 2030 yılına kadar akciğer kanserini %25, tün vücut kanserlerini %15 azaltmak,
STRATEJİLER:
2.b. Özel Stratejiler:
2.b1 Ulusal tanı, tedavi ve izlem standartları geliştirerek, kronik hastalıklar sürveyans sisteminin iyileştirilmesi.
2.b.2.Kanser kayıt ve bildirim sisteminin aşamalı olarak ülke geneline yaygınlaştırılması.
2.b.3. Kansere neden olan sigara, beslenme ve endüstriyel faktörler başta olmak üzere, birincil korunma yönünde topluma yönelik eğitim ve denetimleri yapılması.
2.b.4.Kanser tedavisi yapan birimlerin arttırılması ve tedavi olanaklarının iyileştirilmesi.
2.b.5. Erken teşhisi mümkün olan seçilmiş kanserler için (meme, serviks, cilt vb.) birinci basamak sağlık kuruluşları ile "Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri"nin ülke genelinde yaygınlaştırılması.
Kanser konusunda sağlık personeline yönelik hizmet içi eğitim, halka yönelik de halk eğitim programlarının planlanması, uygulanması, uygulatılması, izlenmesi ve denetlenmesi Başkanlığın görevleri arasındadır. Ayrıca, Başkanlık eğitim materyali (afiş, poster, broşür, kitap, video ve radyo programı vs.) üretimi, çoğaltımı ve dağıtımını sağlayarak, Sağlık Müdürlüklerini materyal yönünden desteklemektedir. Başkanlık bu programları yalnızca 1-7 Nisan Haftasına özgü değil, yıl boyunca sürdürmektedir.
İl Sağlık Müdürlükleri de diğer hastalıklarda olduğu gibi, kanserle savaş konusunda da, Başkanlığın plan ve programlarına uygun olarak, sağlık personeline yönelik hizmet içi eğitimler ile halka yönelik halk eğitimlerini planlamak ve uygulamakla görevlidir.
Bazı illerde eğitimlerin yapılmaması, yalnızca 1-7 Nisan Kanser Haftasında eğitimin yapılması, seminer, kurs, sempozyum, panel vs. etkinliklere hiç yer verilmemesi, yalnızca afiş, poster, broşür dağıtımıyla haftanın değerlendirilmesi, bazı İl Sağlık Müdürlüklerince HİE ve halk eğitimlerinin sistemli yürütülmediği anlaşılmaktadır.
Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişlerinin 2001 yılı içinde yaptıkları genel teftişler neticesi Başkanlığımıza gönderdikleri raporlarda, Sağlık Müdürlüklerinde kanser konusundaki eğitimlerin farklı farklı birim ve yetersiz elemanlarca verildiği vurgulanmaktadır. Ayrıca yalnız Kanser Haftası, Dünya sigarasız günü gibi gün ve haftalara özgü eğitimlerin gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
Bilindiği üzere Başkanlığın illerde taşra teşkilatı yoktur. İllerde kanser konusundaki hizmet içi eğitim ve halk eğitimlerinin planlanması ve uygulanması Sağlık Müdürlüklerindeki Eğitim Şube Müdürlüklerinin yetki ve sorumluluğundadır. Eğitim Şube Müdürlüklerinin, Kanser Eğitimlerini eğitim ekipleriyle uygulama yanında, Hastaneler, Üniversiteler, Kanser Kayıt Merkezi, Kanser Erken Tanı ve Tarama Merkezi ile Sivil Toplum Örgütlerinden de destek alarak gerçekleştirmeleri gerekmektedir.
Geçtiğimiz yıl 30 Sağlık Projesi ilinde başlatılan "Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Eğitimi"ne bu yıl söz konusu illerde tüm ebeler alınmalıdır. Diğer 51 ilde de bu sene program başlatılacaktır
Başkanlığımız 2000 yılındaki Halk Eğitim Programında "Erken Tanı", 2001 yılında "Kendi Kendine Meme Muayenesi" konularına yer vermiş, 2002 yılında "Beslenme, Çevre ve Kanser" konularına yönelmiştir.
Bakanlığımız himayelerinde Üniversiteler,Sağlıkta Umut Vakfı ve diğer kuruluşlar işbirliği ile 31 Mart-03 Nisan 2002 tarihleri arasında Ankara Sheraton Hotelinde "Beslenme,çevre ve kanser sempozyumu "yapılması planlanmıştır
Belirlenen programlar ışığında Eğitim Şube Müdürlülerince gerekli özenin gösterilmesi ve teknolojinin tüm imkanları kullanılarak, basın, yayın ve görsel medyadan da azami faydalanılarak, kanser eğitimlerinin etkin ve verimli olarak sürdürülmesi konusunda gereğini rica ederim.