T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü
31 OCAK 2007
Sayı : B100AÇS0120000/010.06.01.122
Konu : Gebelere Demir Destek
Programı Uygulaması.
............................. VALİLİĞİNE
GENELGE
2007/6
Gebelikte meydana gelen fizyolojik gereksinimler, gebelikteki beslenme alışkanlıkları, ülkemizde yapılan nüfus ve sağlık araştırmaları ile konuya ilişkin diğer araştırma sonuçları değerlendirildiğinde; anne ve bebek sağlığı açısından ciddi bir tehdit olan anemiye bağlı oluşabilecek komplikasyonları önleyebilmek amacıyla gebelere demir destek programı 01 Kasım 2005 tarihi itibarı ile başlatılmıştır.Ülkemizde demir depolarının eksikliği yüksek oranda görüldüğünden ve zaten gebelikte dışarıdan demir desteği gerektiğinden demirin uygulanmayacağı durumlar hariç ayrım yapılmaksızın tespit edilen her gebeye demir desteği yapılması gerekmektedir.
Gebelere Demir Destek Programı (GDDP) kapsamında;
a. Günlük 40-60 mg elementer demir verilecektir. Uygulamada Kalsiyum, Magnezyum gibi demir emilimini engelleyen maddeleri içermeyentablet, draje, solüsyon, şurup, vb formundaki preparatlar tercih edilecektir
b. Demir desteği sağlanacak gebelerden, sosyal güvencesi olanlara demir preparatı reçete edilmeye, sosyal güvencesi olmayan gebelere ise yerel kaynaklardan (döner sermaye gibi) alım yapılarak v.b temin yoluyla ücretsiz demir preparatı dağıtılmaya devam edilecektir.
c. İlinizde yeni tespit edilmesi beklenen gebe sayısı için, bir önceki yıl aynı dönemde DBT 1 aşısı yapılan bebek sayısı veya DBT 1 aşı hedef sayısı esas alınacaktır.
d. Bu doğrultuda ilinizde demir preparatı ihtiyacı belirlenecek ve bu ihtiyacı karşılayacak miktarda demir preparatı temin edilerek kuruluşlara dağıtımı gerçekleştirilecektir.
e. Demir desteği uygulaması; Ek-2’de yer alan rehber içeriği esas alınarak gebeliğin 4. ayının başından (ikinci trimestır) itibaren gebelik süresince altıay ve doğum sonrası üç ay olmak üzere toplam dokuz ay süreyle, elementer demir ihtiva eden uygun demir preparatı kullanılarak yapılacaktır.
f. Klinik ve/veya laboratuvar olarak anemi (palmar ve konjonktival solukluk, Hb 11gr/dl’den az ) tespit edilen gebeler: anemi tedavi protokolü uygulanarak izlenecek, devam eden anemi bulguları için sevk edilecektir.
g. Ek-1 ve Ek-2’de yer alan rehber ve akış çizelgesi çerçevesinde gebelere sağlık hizmeti veren personelin hizmet içi eğitimleri; tanı, tedavi, izleme ve gebelerin demir destek uygulamasını sürdürmesini teşvik etmek üzere periyodik olarak İl Sağlık Müdürlüğünün planlaması doğrultusunda yapılacaktır.
h. Gebelere Demir Destek Programının izleminde kullanılan çizelge, Ek-3 te yer almaktadır. Buna göre çizelge her ayın ilk haftası aylık çalışmalarla birlikte sağlık kuruluşlarında doldurularak İl Sağlık Müdürlüklerine gönderilmeye devam edecektir. Sağlık Müdürlüğünde toplanan veriler ise, her ayın 15’ine (onbeş) kadar Genel Müdürlüğümüze gönderilecektir.
ı. İl düzeyinde hedef belirlenmesi, hedefe ulaşma durumu ve hizmetin gerektiği şekilde planlanması ve uygulanması İl Sağlık Müdürlüğünün sorumluluğundadır.
j. Bu genelgenin yürürlüğe girmesi ile 2005/147 sayılı genelge uygulamadan kaldırılmıştır.
Yukarıda belirtilen konuların ilinizde titizlikle uygulanması hususunda bilgilerinizi, ilgililere emirlerinizi rica ederim.
Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR
Müsteşar
Ekler
1- Çizelge GDDP Çizelge.doc(1 sayfa)
2- Rehber Gebelerde demir destek yeni rehber.doc(4 sayfa)
3- Akış çizelgesi akis_cizelgesi.doc(1 sayfa)
Dağıtım:81 İl Valiliği